Kiedy mój dziadek trafił w 1939 roku do niemieckiego obozu pracy w Eilsleben, wydawało się raczej, że jakakolwiek jedna, a pośrednio nasza historia, podobnie jak tyle innych ludzkich historii, tu właśnie się skończyła. Los chciał jednak, aby stało się inaczej. Otóż, w tym właśnie obozie pojawił się pewnego dnia dentysta, oczywiście Niemiec, który ogłosił że potrzebuje asystenta, kogoś z wykształceniem i praktyką w stomatologii.

I wtedy właśnie mój dziadek, ryzykując przecież wszystko z utratą życia włącznie, zgłosił się jako osoba spełniająca wymagane kryteria. Zaryzykował, mimo iż o weryfikacji jego deklaracji było tym bardziej nie łatwo. Los swój i swojej przyszłej rodziny postawił na bardzo niepewną kartę. Postawił i wygrał!

Jak szybko niemal zorientował się, że ma do czynienia z dyletantem. Zapewne szybko, sam był przecież profesjonalistą. Dlaczego nie zdemaskował dziadka? Nie wiadomo, tak jak wiadomo, że ten temat nigdy się w ich rozmowach nie pojawił. Nawet kiedy Niemiec rozwinął przed dziadkiem Alojzym parasol bezpieczeństwa, kiedy uczył go wszystkiego, co sam potrafił, wtedy nawet kiedy zwrócił się do mojego dziadka z propozycją, że go usynowi.